Του Κώστα Γκιάστα
Ε, τελικά φαίνεται πως έχει ένα μικρό δίκιο κι αυτός ο Κοέλιο, αφού όταν θέλεις κάτι τόσο πολύ, το σύμπαν ολάκερο θα συνωμοτήσει για να το πετύχεις. Τούτο βρίσκει πλήρη εφαρμογή, σε μια οικογενειακή ιστορία από τον Τύρναβο, καθώς από ‘κει που φαινόταν ότι χάνεται στα βάθη των δεκαετιών, διεσώθη με την εύρεση ενός σημαντικού και αδιαμφισβήτητου ντοκουμέντου. Τύχη βέβαια, αλλά προηγήθηκε μια εντατική έρευνα που απέδωσε καρπούς μ’ έναν ανορθόδοξο τρόπο κι έτσι μια φωτογραφία από την εκστρατεία της Μικράς Ασίας του 1922 βρίσκεται στη Λάρισα το 2022. Έναν αιώνα ακριβώς από τη στιγμή που τραβήχτηκε…
Ας ταξιδέψουμε πρώτα στη Σαμαρίνα το 1899, τότε που γεννιέται ο Δημήτρης Γεράσης. Κτηνοτρόφος και με ελάχιστες γραμματικές γνώσεις κατεβαίνει στο Βλαχογιάννι. Από εκεί σε ηλικία 20 ετών βρίσκεται στη Μικρά Ασία για τη μεγάλη εκστρατεία των Ελλήνων ως στρατιώτης. Για ένα διάστημα μάλιστα ως προσωπικός ακόλουθος του Γεώργιου Κονδύλη. Κάποια στιγμή ως μέλος της Ανεξάρτητης Μεραρχίας βραβεύτηκε με το αριστείο ανδρείας.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, συνέχισε τη ζωή του από το 1923 ως πολίτης. Παντρεύτηκε και έκανε οικογένεια. Με το πέρασμα των ετών περιέγραφε την εμπειρία του πολέμου με κάθε λεπτομέρεια στον γιο του, Χαρίλαο Γεράση, που γεννήθηκε λίγα χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Μικρά Ασία. Το 1963 ο Δημήτρης Γεράσης φεύγει από τη ζωή και ο γιος του Χαρίλαος το είχε μεράκι να βρει κάτι από εκείνα τα χρόνια της μεγάλης εκστρατείας. Μάταια όμως. Μέχρι και το παράσημο χάθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Δύσκολα χρόνια. Ο Χαρίλαος Γεράσης όμως δεν το έβαλε ποτέ κάτω.
Μάζευε ό,τι μπορούσε από πληροφορίες και λειτουργούσε με το ένστικτο. Οι ελάχιστες γραμματικές του γνώσεις, δεν τον εμπόδισαν να αποκτήσει συχνή επικοινωνία μέσω επιστολών με στελέχη των υπηρεσιών του ΓΕΣ, από τους οποίους και ζητούσε τη βοήθειά τους.
Παρά την καθημερινή σκληρή εργασία ως εργολάβος έργων, πάντα έβρισκε χρόνο να διαβάζει και να κρατάει σημειώσεις γύρω από την εκστρατεία. Λεπτομέρειες, ονομασίες, τοποθεσίες, ημερομηνίες. Όμως πάντα το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα. Όλο πλησίαζε και τίποτα δεν έβρισκε σχετικό με τον πατέρα του. Τζίφος.
Το 2002 συνταξιοδοτήθηκε και ξεκίνησε πιο εντατικά την έρευνά του, με τη βοήθεια της κόρης του Έλενας, ψάχνοντας μία – μία τις μονάδες που υπηρέτησε ο πατέρας του. Κάποια στιγμή, ως συνδρομητής του περιοδικού του ΓΕΣ «Στρατιωτική Επιθεώρηση» με θεματικό αφιέρωμα στα Αριστεία Ανδρείας σταμάτησε σε κάποια συγκεκριμένη σελίδα.
Με μεγάλη έκπληξη βλέπει τον πατέρα του, αλλά η λεζάντα για την Ανεξάρτητη Μεραρχία δεν ανέφερε ονόματα, παρά μόνο το γεγονός ότι ο Μέραρχος Σ/χης Δ. Θεοτόκης απονέμει το αριστείο σε Αξιωματικούς και Οπλίτες του 53ου Συντ. Πεζικού
Αμέσως επικοινωνεί με το ΓΕΣ και ζητάει πληροφορίες περί της συγκεκριμένης φωτογραφίας. Τον ενημερώνουν επίσημα και εγγράφως πως αφορά στο Βασιλικό Διάταγμα που εκδόθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1922. Το παίρνει στα χέρια του και βρίσκει επιτέλους μέσα και το όνομα τού πατέρα του. Αυτό ήταν. Το «έδεσε» επιτέλους. Η φωτογραφία ήταν του πατέρα του. Όπως ακριβώς του τα είχε πει…
«Φανταστείτε τα δεδομένα» λέει στην «Ε» ο εγγονός, Δημήτρης Γεράσης, που άνοιξε το γραφείο του να μας υποδεχθεί για να μοιραστεί αυτήν τη γλυκιά ιστορία, μιας και ο πατέρας του Χαρίλαος δεν βρίσκεται πια στη ζωή. Έφυγε, αλλά πρόλαβε να κάνει περισσότερα πράγματα απ’ όσα φανταζόταν κι ακόμα παραπάνω. Δούλεψε πολύ, σπούδασε τα παιδιά του και βρήκε και ντοκουμέντα από τα όσα πέτυχε ο πατέρας του. Παρελθόν, παρόν και μέλλον, όλα τα έφερε «βόλτα» κομψά.
«Πόσες φωτογραφικές μηχανές, σε παγκόσμιο επίπεδο, υπήρχαν στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και πόσες από αυτές ήταν στο πεδίο της μάχης, στη Μικρά Ασία; Πόσοι παρασημοφορήθηκαν και πόσους από αυτούς έτυχε να τους φωτογραφίσουν; Κι από τις φωτογραφίες που βγήκαν, πόσες εμφανίστηκαν και διασώθηκαν;» κι αν το συνεχίσουμε εμείς πόσες έφτασαν στο αρχείο του Πολεμικού Μουσείου για να επιλεγούν για το άρθρο που έτυχε να μπει στο περιοδικό που διάβασε αναλυτικά ο Χαρίλαος Γεράσης;
Για κάποιους μπορεί να μη λέει πολλά.
Όμως για μια οικογένεια αποτελεί δικαίωση το γεγονός πως βρέθηκε ένα κομμάτι από τις ρίζες της και μάλιστα μ’ αυτόν τον τρόπο.
Η εκστρατεία της Μικράς Ασίας απέτυχε. Εκείνη όμως της οικογένειας Γεράση πέτυχε…
eleftheria.gr
