«Είμαι μόνη. Νιώθω ότι βρίσκομαι σε ένα έρημο νησί. Είναι ωστόσο άλλη μία περίπτωση από κακά γεράματα. Νιώθω μόνη, αλλά λέω στον εαυτό μου ότι δεν είμαι η μόνη», λέει η 76χρονη Εντίθ.
«Ο θάνατος δεν με τρομάζει. Δεν είναι ζωή αυτό που βιώνω αυτή τη στιγμή. Δεν έχει πλάκα, δεν βλέπω κανέναν… Δεν θέλω να το κάνω θέμα όταν πονάω, κρύβομαι. Όταν είμαι καλά, τηλεφωνώ σε όλους, γελάω. Όταν δεν είμαι καλά δεν μου αρέσει ο κόσμος να με βλέπει σε αυτήν την κατάσταση, προτιμώ να απομακρύνομαι…»
«Η λύπη ενός παιδιού ενδιαφέρει τη μητέρα του, η λύπη ενός νέου ενδιαφέρει μια νέα, η λύπη ενός γέρου δεν ενδιαφέρει κανέναν», έγραφε ο Βικτώρ Ουγκώ τον 19ο αιώνα…
Όσο και αν θα θέλαμε να τον διαψεύσουμε, ειδικά όσοι από εμάς έχουμε αγαπημένους ανθρώπους στην τρίτη ηλικία για τους οποίους νοιαζόμαστε, ο σύγχρονος φρενήρης ρυθμός της καθημερινότητας δεν μας αφήνει να είμαστε αρκετά παρόντες στη ζωή τους. Μια συνθήκη, που επιδεινώθηκε δραματικά την περίοδο της πανδημίας, «για το καλό τους» φυσικά.
Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η πανδημία έχει επιβαρύνει την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων, έχει υποβαθμίσει τη φροντίδα και την υποστήριξη που λαμβάνουν και έχει περιορίσει τον κοινωνικό τους ρόλο.
Πάνω από μισό εκατομμύριο είναι οι ηλικιωμένοι στη χώρα μας που ζουν μόνοι τους, ενώ το 22,8% των ηλικιωμένων βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, όπως επισημαίνει το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis, που ασχολείται ενεργά με τις ανάγκες των ατόμων Τρίτης Ηλικίας, εκπονώντας σειρά προγραμμάτων για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Το Ινστιτούτο Prolepsis υλοποιεί το πρόγραμμα Φιλία σε κάθε Ηλικία σε συνεργασία με τον διεθνή οργανισμό «Petits Frères des Pauvres». Μέχρι σήμερα, το πρόγραμμα έχει διασυνδέσει τριψήφιο αριθμό ατόμων Τρίτης Ηλικίας με εθελοντές, οι οποίοι μέσω τακτικών τηλεφωνικών κλήσεων κρατούν συντροφιά σε μοναχικούς ηλικιωμένους, τους ενδυναμώνουν ψυχικά και συναισθηματικά και δημιουργούν σχέσεις φιλίας.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του προγράμματος λειτουργεί και η Τηλεφωνική Γραμμή για τη Μοναξιά στην Τρίτη Ηλικία – 2106101300. Άτομα άνω των 65 ετών που βιώνουν μοναξιά/ κοινωνική απομόνωση, καθώς και φροντιστές, συγγενείς ή φίλοι αυτών των ατόμων μπορούν να καλούν στη γραμμή προκειμένου να λάβουν ανθρώπινη επικοινωνία σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Στις περιπτώσεις που απαιτείται ενημερώνονται αναφορικά με τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες. Η γραμμή λειτουργεί καθημερινά Δευτέρα με Παρασκευή, από τις 11 το πρωί έως τις 8 το απόγευμα. Όλες οι κλήσεις είναι ανώνυμες και η χρέωση είναι αστική.
[embedded content]
Η διεθνής διάσταση του προβλήματος της μοναξιάς και της απομόνωσης στην τρίτη ηλικία και ο ρόλος της πανδημίας στην μεγέθυνση του προβλήματος αποτυπώνεται γλαφυρά και στη δεύτερη έκθεσή της ένωσης Les Petits Frères des Pauvres με τίτλο «Μοναξιά και απομόνωση στους άνω των 60 στη Γαλλία το 2021»: μισό εκατομμύριο ηλικιωμένοι στη χώρα ζουν σε κατάσταση «κοινωνικού θανάτου». Αυτό σημαίνει ότι δεν συναντούν ποτέ ή σχεδόν ποτέ ανθρώπους, με τον αριθμό τους να έχει αυξηθεί κατά 77% τα τελευταία τέσσερα χρόνια και την κατάστασή τους να έχει επιδεινωθεί λόγω της πανδημίας της covid-19.
Αξιοσημείωτα – όσο και θλιβερά – είναι και τα ακόλουθα στοιχεία που επισημαίνονται στην έκθεση:
- ο αριθμός των ηλικιωμένων που είναι απομονωμένοι από τον οικογενειακό και φιλικό τους κύκλο υπερδιπλασιάστηκε (+122%) σε διάστημα τεσσάρων ετών, φτάνοντας στα 2 εκατομμύρια το 2021.
- 1,3 εκατομμύριο ηλικιωμένοι δεν βλέπουν ποτέ ή σχεδόν ποτέ τα παιδιά και τα εγγόνια τους, έναντι 470.000 το 2017 όταν είχε δημοσιευθεί η προηγούμενη έκθεση.
- 3,9 εκατομμύρια ηλικιωμένοι, δηλαδή ένας στους πέντε δεν έχουν καθόλου ή σχεδόν καθόλου φιλικές σχέσεις, σε σύγκριση με 1,5 εκατομμύριο το 2017.
Η Τρίτη Ηλικία μας αφορά όλους
«Ο γέρων νέος εγένετο, ο δε νέος άδηλον ει εις γήρας αφίξεται», έλεγε ο Δημόκριτος τον 4ο π.Χ. αιώνα. Με άλλα λόγια, εκεί που είσαι ήμουνα, εκεί που είμαι δεν είναι βέβαιο ότι θα έρθεις… Όλοι θέλουμε να ζήσουμε πολλά χρόνια, αλλά δεν θέλουμε να γεράσουμε.
Κι όμως, το γήρας ξεκινά, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, όχι από τη μέση ηλικία, αλλά από όταν βρισκόμαστε ακόμα στη μήτρα της μητέρας μας!
Με το καίριο ζήτημα του Γήρατος, που απασχολεί γυναίκες και άνδρες από την αρχαιότητα, καταπιάνεται και η δημοσιογράφος Ρέα Βιτάλη με μια σειρά εκλεκτών προσκεκλημένων στην εκπομπή Κεραία που προβλήθηκε στην ΕΡΤ, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε στο Ertflix, ακολουθώντας αυτόν τον σύνδεσμο.
Δείτε εδώ το τρέιλερ της εκπομπής:
[embedded content]
Μερικά ακόμα ενδιαφέροντα στοιχεία που αναδεικνύουν τη σημασία της βελτίωσης της ποιότητας ζωής στην Τρίτη Ηλικία:
- Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω υπερτερεί των παιδιών κάτω των 5 ετών.
- Τις επόμενες τρεις δεκαετίες, ο αριθμός των ηλικιωμένων παγκοσμίως αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί, φτάνοντας σε περισσότερα από 1,5 δισεκατομμύρια άτομα το 2050 και το 80% αυτών θα ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
- Έρευνα σε 83.034 άτομα από 57 χώρες διαπίστωσε ότι ένας στους δυο εμφανίζει στοιχεία μετριοπαθούς ή έντονου ηλικιακού ρατσισμού (δηλαδή στερεότυπα και προκατάληψη απέναντι στους ηλικιωμένους, που οδηγούν στον κοινωνικό και εργασιακό τους αποκλεισμό).
Η έναρξη της Τρίτης Ηλικίας για πρακτικούς λόγους έχει οριστεί στα 65 έτη. Ωστόσο με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και με την τάση να γίνουν τα 100 τα νέα 80, οι αναφερόμενοι ως «ηλικιωμένοι» έχουν πολλά να προσφέρουν και πολύτιμες γνώσεις που έχουν αποκομίσει από την εμπειρία τους. Η περιθωριοποίησή τους και ο ηλικιακός ρατσισμός βλάπτει όχι μόνο τους ίδιους, αλλά το σύνολο της κοινωνίας.
Γίνε κι εσύ εθελοντής κατά της μοναξιάς στην Τρίτη Ηλικία
Για να νικήσουν τη μοναξιά, χρειάζονται εσένα.
Με αυτό το σύνθημα το πρόγραμμα Φιλία σε Κάθε Ηλικία μας καλεί να γίνουμε εθελοντές διασύνδεσης με άτομο Τρίτης Ηλικίας ή εθελοντές στη γραμμή για τη μοναξιά στην Τρίτη Ηλικία.
Δεν απαιτούνται συγκεκριμένες γνώσεις ή δεξιότητες, πέρα από ευαισθητοποίηση και κατανόηση για την Τρίτη Ηλικία, ευγένεια και ενσυναίσθηση.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπείτε στο filiasekatheilikia.gr ή καλέστε στο 2106101300 – Γραμμή για τη μοναξιά στην Τρίτη Ηλικία.
Εάν γνωρίζετε έναν ηλικιωμένο που μπορεί να επωφεληθεί από το Φιλία σε κάθε Ηλικία ή εάν είστε ο ίδιος ηλικιωμένος που ζει μόνος:
- Καλέστε στο 210-6255700
- στείλτε email στο [email protected], ή
- συμπληρώστε αυτήν την φόρμα και θα επικοινωνήσουν μαζί σας.
Ανοίγοντας μία πόρτα στον ψηφιακό κόσμο στα άτομα Τρίτης Ηλικίας
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τρίτης Ηλικίας είναι αφιερωμένη από τον ΟΗΕ στην ισότιμη πρόσβαση στον ψηφιακό κόσμο για όλες τις ηλικίες «Digital Equity for All Ages».
Για τα άτομα Τρίτης Ηλικίας, η ανάγκη για επικοινωνία και χρήση της τεχνολογίας, καθώς και για την καλύτερη και ασφαλή πρόσβαση σε ηλεκτρονικές πληροφορίες και υπηρεσίες υγείας είναι ακόμη μεγαλύτερη, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες της πανδημίας της COVID-19. Επιπλέον, η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και η πρόσβαση σε τεχνολογικό εξοπλισμό, καθώς και στο διαδίκτυο θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην ενίσχυση της κοινωνικοποίησης των ατόμων της Τρίτης Ηλικίας.
Σχετικές έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και κυρίως όσοι βιώνουν μοναξιά, εκφράζουν την επιθυμία να εκπαιδευτούν στη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών και διαδικτύου. Ενδεικτικά, το 55% των ωφελούμενων του προγράμματος Φιλία σε κάθε Ηλικία δήλωσε πως επιθυμεί να παρακολουθήσει σχετικά μαθήματα.
Tο Ινστιτούτο Prolepsis υλοποιεί ευρωπαϊκά προγράμματα σε θέματα σχετιζόμενα με τη βελτίωση της ψηφιακής εγγραμματοσύνης και της πρόσβασης των ηλικιωμένων στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας. Συγκεκριμένα, πρόσφατα ολοκληρώθηκε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα iHeal για την καλύτερη πρόσβαση και κατανόηση των ψηφιακών πληροφοριών που αφορούν σε θέματα υγείας των ηλικιωμένων. Επιπλέον, αυτήν την περίοδο το Ινστιτούτο συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα iHERE, το οποίο στοχεύει στη δημιουργία εκπαιδευτικών εργαλείων για την αύξηση του ψηφιακού αλφαβητισμού ευάλωτων ομάδων, μεταξύ των οποίων και των ατόμων Τρίτης Ηλικίας.
Με πληροφορίες από: ΟΗΕ, Ινστιτούτο Prolepsis, Petits Frères des Pauvres, ΕΡΤ, ΑΠΕ/ΜΠΕ
Πηγη: ert.gr
