Του Κώστα Γκιάστα
Φωτ.: Βασίλης Ντάμπλης
Ανεβαίνει σε σκαλωσιές, δεκάδες μέτρα ψηλά. Δεν ζαλίζεται, μα ούτε φοβάται. Βαστάει τα πινέλα και ανακατεύει τα χρώματα σαν να βρίσκεται επί κανονικού εδάφους. Έχει έναν σκοπό σχεδόν ιερό και γι’ αυτό ό,τι κάνει το κάνει με σταθερότητα και συνεχόμενα.
Ο Παύλος Κουτσιανόπουλος αγιογραφεί από μικρό παιδί και στα 39 του βρίσκεται να αγιογραφεί ιερούς ναούς σε χωριά γύρω από τη Λάρισα.
Τον συναντάμε πάνω στον θόλο του Ιερού Ναού Αγίου Αχιλλίου, στο χωριό Αχίλλειο, που βρίσκεται πάνω στον δρόμο της παλιάς Εθνικής Οδού Λάρισας – Βόλου. Εκεί μας μιλάει για όλα όσα απασχολούν έναν επαγγελματία του χώρου, αλλά και για μερικά μυστικά που μπορούν να προσέχουν οι πιστοί στις εκκλησίες με σκοπό να ξεχωρίζουν τα έργα.
Ασχολείται επαγγελματικά κοντά στα 20 χρόνια τώρα. «Ήταν το 2004 όταν ενώ πήγαινα σχολείο αποφάσισα να το συνδυάσω παράλληλα και με μια Σχολή Αγιογραφίας».
Γενικά ζωγράφιζε. Αυτό που λένε πως «έπιανε το χέρι του». Είχε και παράλληλα επαφές με την εκκλησία και γενικότερα με τη θρησκεία.
«Όταν κάποιος πνευματικός μου με παρότρυνε να ξεκινήσω, εγώ το έκανα. Αρχικά το ξεκίνησα ως χόμπι, όμως μετά έγινε πιο οργανωμένα. Πήγα δύο χρόνια σε ειδική σχολή ταυτόχρονα με το σχολείο και στη συνέχεια άλλα δύο χρόνια μετά το σχολείο».
Αφού δεν σπούδασε κάτι άλλο, αποφάσισε πως αυτός είναι ο δρόμος του. Με το πινέλο και τους Αγίους δίπλα του.
«Τελείωσα και με τη σχολή μου και αποφάσισα πως θα ήταν καλό να δούλευα πάνω στον τοίχο για να αποκτήσω μεγαλύτερη εμπειρία και εξοικείωση με το αντικείμενο. Έτσι έγινα ελαιοχρωματιστής και ήταν κάτι που με βοήθησε πάρα πολύ».
Ήδη είχε αρκετές παραγγελίες σε φορητές εικόνες και άρχισε να δουλεύει και πάνω σε τοίχους ιερών ναών. «Κυρίως πλέον ειδικεύομαι στις τοιχογραφίες σε ιερούς ναούς, δουλεύω όμως και σε φορητές εικόνες, τέμπλα, προσκυνητάρια, ξυλόγλυπτα».
Έργα του ο καθένας μπορεί να δει κυρίως σε ιερούς ναούς εκτός Λάρισας, σε μοναστήρια, αλλά και εκτός Ελλάδας. «Υπάρχουν και ιδιώτες που ζητούν τοιχογραφίες τα τελευταία χρόνια. Σε παρεκκλήσια σε εργοστάσια για παράδειγμα είναι πολύ συνηθισμένο, ενώ από το εξωτερικό ζητούν κυρίως εικόνες φορητές. Τις ετοιμάζω και τις αποστέλλω».
Όση ώρα μιλάει το κάνει με μεγάλη ηρεμία, αφοσίωση και ταπεινότητα. Το κάνει σαν να αγιογραφεί. Πώς χαρακτηρίζεται καλός ένας αγιογράφος; Τον ρωτάμε για να απαντήσει ότι: «Ένας καλός εστιάζει κυρίως στα πρόσωπα και στην έκφρασή τους. Όλα τα άλλα είναι σχεδόν ίδια. Μπορείς να δει ένα ένδυμα πολλές φορές, όμως την έκφραση δεν τη βλέπεις την ίδια. Οι επαγγελματίες καταλαβαίνουμε τις διαφορές».
Σύμφωνα με τον ίδιο άλλωστε, ένα βασικό λάθος που κάνουν οι αγιογράφοι είναι πως επαναλαμβάνουν με μεγάλη συχνότητα τα ίδια πρόσωπα «μπορεί να μπεις σε ναούς και να βλέπεις 15 Αγίους στη σειρά και να είναι όλα τα πρόσωπα σχεδόν ίδια».
Ο Παύλος Κουτσιανόπουλος κυρίως εμπνέεται από πρωτότυπες εικόνες από παλιά βιβλία. «Από εκεί παίρνω αντίγραφα από παλιούς αγιογράφους και γεμίζω με δικά μου χαρακτηριστικά, όταν βλέπω πως έχω τη δυνατότητα να το κάνω». Τι κάνει όμως τις διαφορές στα πρόσωπα;
Όπως αναφέρει αυτό έχει να κάνει με τις τελευταίες πινελιές. «Στο στόμα, στη μύτη, στα μάτια. Είναι κάποιοι Όσιοι, μεγάλοι σε ηλικία, οπότε τα αποδίδεις αναλόγως. Ρυτίδες, σπασίματα και τέτοια».
Τη χαρακτηρίζει ως τέχνη πιο εύκολη από τη ζωγραφική που είναι ελεύθερη, καθότι περιορίζεται σ’ ένα πλαίσιο, όμως εξηγεί πως χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο σχέδιο και στην αγιοκατάταξη του ναού.
Για την εξοικονόμηση χρόνου ειδικά σε ιερούς ναούς η δουλειά γίνεται πρώτα σε μουσαμά στο εργαστήριο και μετά φτάνουν ρολαρισμένα στον ναό που και κολλιούνται πάνω στον τοίχο. Ο Παύλος είναι ήδη 39 ετών. Δεν τον λες και μεγάλο, μα δεν είναι πλέον και νεαρός. Υπάρχουν νεότερα παιδιά που ασχολούνται πλέον; Τον ρωτάμε για να απαντήσει πως δυστυχώς όχι.
Η επόμενη ερώτηση έρχεται ως φυσιολογική συνέχεια της προηγούμενης.
Βιοπορίζεται ένας αγιογράφος μόνο από την τέχνη του; «Όταν υπάρχει συχνή δουλειά ναι. Ιδίως στις τοιχογραφίες. Εγώ κάνω μόνο αυτό και έχω πολλή δουλειά» και στη Λάρισα συνολικά είναι δεν είναι πάνα από δέκα άτομα που κάνουν το ίδιο. Η συζήτηση σταματάει όταν ξεκινάει τα σαρκώματα και εξηγεί πως είναι κάτι που το απολαμβάνει ιδιαίτερα.
Γι’ αυτό και προτιμά να το κάνει μόνος του.
Ιεροτελεστία πραγματική που τη σεβόμαστε απόλυτα…
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ
«Μας βοήθησαν τα γειτονικά χωριά»
Όση ώρα συζητάμε με τον πρωταγωνιστή του θέματος, δίπλα στέκεται ο επίτροπος της εκκλησίας του χωριού, Αντώνης Αραμπατζής. Μας εξηγεί πως ο ναός βρίσκεται εκεί από το 1972. Πιο παλιά υπήρχε ο Άγιος Αθανάσιος σε μια γειτονική τοποθεσία. Μέχρι πρότινος δεν είχαν σκεφτεί να την αγιογραφήσουν, αλλά όταν μπήκε μια γυναίκα μέσα, τους ανέφερε πως δεν γίνεται να μην υπάρχει Παντοκράτορας στην κορυφή. Έτσι αποφάσισαν πως πρέπει να το κάνουν. Λεφτά όμως; Λεφτά δεν υπήρχαν και έτσι ως μικρό χωριό 180 μόλις κατοίκων, απευθύνθηκαν σε γειτονικά χωριά κι εκείνοι με τη σειρά τους ενεργοποιήθηκαν άμεσα. «Μας έδωσαν όλα τα γειτονικά χωριά δωρεές. Όταν ακούς δεν έχει το διπλανό χωριό, τότε βοηθάς». Το χωριό Αχίλλειο με την τούρκικη ονομασία λεγόταν «Μπουραζάν», που σημαίνει σαπλιγκτής ή τόπος μάχης. Όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του χωριού, οι ανάγκες για να ολοκληρωθεί το έργο παραμένουν μεγάλες. Ως εκ τούτου κάθε βοήθεια παραμένει ευπρόσδεκτη…
eleftheria.gr
