Του Δημ. Κατσανάκη
«Ο Θοδωρής έφευγε επτά και τέταρτο, επέστρεφε στις πεντέμιση και η πρώτη κουβέντα που έλεγε σε μένα και το παιδί του ήταν: θα πεθάνει πολύς κόσμος… Ντυμένος σαν αστροναύτης από τις επτά το πρωί μέχρι το απόγευμα και όταν εφημέρευαν τρεις μέρες την εβδομάδα από τις 7 το πρωί μέχρι τις πέντε το άλλο πρωί χωρίς σταματημό… Τρίτη, Πέμπτη και Σάββατο να είναι στο νοσοκομείο μερόνυχτα και στο σπίτι να έχουμε ένα επτάχρονο παιδί με κοπέλες που το διάβαζαν και το πρόσεχαν μέσα στην πανδημία. Και δεν έλλειψε ούτε μία μέρα από το καθήκον…. Εκεί διαρκώς, στη μονάδα, να έχουν περάσει από τα χέρια τους εκατοντάδες άνθρωποι τόσους μήνες σε μια πόλη που ήταν διαρκώς κόκκινη και η ΜΕΘ γεμάτη…».
Αυτά ήταν τα λόγια της χήρας του αναισθησιολόγου Θοδωρή Χατζόπουλου, γνωστής γυναικολόγου, Ρόζι Τοντόροβα, στην ηλεκτρονική σελίδα parallaximag.gr, λίγο μετά τον θάνατο του συζύγου της στην τραγωδία στον Όλυμπο, γεμάτα πόνο και ταυτόχρονα οργή και αγανάκτηση για όσα βιώνουν οι οικογένειες των γιατρών της πρώτης γραμμής, για την ασφυξία που ένιωθε ο Θοδωρής και τις ανάσες σε μια βόλτα στο βουνό.
«Οι άνθρωποι πήγαν στο βουνό να περπατήσουν για εκτόνωση… Για να βγάλουν το στρες… Διάλεξαν τον πιο ανώδυνο τρόπο να εκτονώσουν το συσσωρευμένο από μήνες στρες…» σημειώνε, για να προσθέσει αναφερόμενη στην τραγωδία: «… Ανέβηκαν στο βουνό για μια μικρή αποτοξίνωση. Για μια αναπνοή από αυτό που ζούσαν τόσους μήνες… Στο παιδί μου θα λέω πάντα ότι ο πατέρας έφυγε από εργατικό ατύχημα».
Μέσα σε λίγες μόλις αράδες και με δεδομένη τη συναισθηματική της φόρτιση, η γνωστή γυναικολόγος αναδεικνύει με υποδειγματική ψυχραιμία τις ακραίες συνθήκες μέσα στις οποίες οι γιατροί στην περίοδο της πανδημίας καλούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, γεγονός που τους οδηγεί συχνά στο σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης γνωστό και ως σύνδρομο burnout.
Η διάρκεια της επιβάρυνσης λόγω των αυξημένων περιστατικών στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, ήταν μεγάλη και οι γιατροί που κλήθηκαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη νοσηλεία των βαρέως πασχόντων στη ΜΕΘ είχαν μεγάλο φόρτο δουλειάς υποστηρίζει ο διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας και της ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου, Απόστολος Κομνός, για να εκτιμήσει ότι οι δύο συνάδελφοί του γιατροί δεν κατόρθωσαν να ανταπεξέλθουν ξεπερνώντας τα δικά τους όρια με αποτέλεσμα να εξουθενωθούν επαγγελματικά.
Χαρακτηρίζοντας το σύνδρομο σύνηθες σε περιόδους πανδημίας ο κ. Κομνός μιλά για ακραίες συνθήκες παροχής υπηρεσιών υγείας αν αναλογιστεί κανείς ότι από τα τέλη Οκτωβρίου μέχρι την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων νοσηλεύονταν σε συνθήκες ΜΕΘ 32 ασθενείς, που αντιστοιχεί στο 5% των νοσηλευομένων (διασωληνωμένων) ασθενών σε ολόκληρη τη χώρα, ποσοστό υψηλό για ένα μικρό νομαρχιακό νοσοκομείο. Πολλά περιστατικά, λίγοι γιατροί και λειτουργία όλων πέραν των ορίων με την κακή ψυχολογία και την απογοήτευση εξαιτίας της κακής πορείας ασθενών μερικές φορές να εξελίσσονται σε …ψυχολογική χιονοστιβάδα που θα πλακώσει τους πάντες…
ΚΑΜΙΑ ΜΕΡΙΜΝΑ…
Με την άποψη του διευθυντή της ΜΕΘ συμφωνεί και ο πρόεδρος της ΕΙΝΚΥΛ Νίκος Νταφούλης, με εμπειρίες στην καθημερινότητα της Μονάδας. Όπως συμφωνεί και με την άποψη της χήρας ότι ο θάνατος του συναδέλφου του στον Όλυμπο εκλαμβάνεται ως εργατικό ατύχημα. «Οι δύο αγαπημένοι μας και πρωτοπόροι γιατροί ήταν από τους ανθρώπους που αφιέρωναν το μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητάς τους στην ιατρική, στους αρρώστους, στο Γ.Ν. Λάρισας. Λόγω των ακραίων συνθηκών εργάζονταν σε συνεχόμενα εξαντλητικά ωράρια που ξεπερνούσαν τις 24 ώρες. Η βαρύτητα της νόσου Covid-19 και η μεγάλη θνητότητά της, σε συνδυασμό με την υπερεργασία, επιβαρύνει ψυχικά τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής. Το κράτος δεν έχει πάρει κανένα μέτρο για την προστασία και την υποστήριξη των γιατρών κατά τη διάρκεια της πανδημίας» δηλώνει ο πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών και συνεχίζει:
«Οι δύο αγαπημένοι μας φίλοι και συνάδελφοι, που έδωσαν τα μέγιστα διαχρονικά αλλά και τώρα στην πανδημία, ήταν εξαντλημένοι, εξουθενωμένοι και είχαν δεχθεί μεγάλη ψυχική πίεση. Ήταν οι άνθρωποι που θέλοντας να πάρουν μία ανάσα, που τόσο πολύ είχαν ανάγκη, να περπατήσουν στο βουνό, να κάνουν σκι, τους έτυχε ένα εξαιρετικά σπάνιο και τυχαίο γεγονός. Υπό αυτήν την έννοια συμφωνώ με τη Ρόσι, ότι πράγματι ήταν ένα εργατικό ατύχημα. Ο Τηλέμαχος κι ο Θοδωρής αφιέρωναν το 90% του χρόνου τους στον πάσχοντα άνθρωπο, στην προστασία της ζωής. Ό,τι απέμενε για την προσωπική τους ζωή και την οικογένειά τους είχε τα σημάδια της εξαντλητικής προσπάθειάς τους, της ψυχικής πίεσης και της επαγγελματικής εξουθένωσης».
Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται ένα πρόβλημα υπαρκτό, που ολοένα και πιο συχνά αναδεικνύεται τόσο από επαγγελματικές όσο και από συνδικαλιστικές οργανώσεις των υγειονομικών; Μόνο με …ξεκούραση απαντά κατηγορηματικά ο κ. Κομνός, για να διαπιστώσει πως σε τόσο ακραίες συνθήκες αυτή αποτελεί μάλλον πολυτέλεια παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη χορήγηση των ρεπό.
Ο μόνος τρόπος για τη μείωση του κινδύνου της επαγγελματικής εξουθένωσης είναι η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η αντιμετώπιση του συνδρόμου burnout, πριν η συναισθηματική εξάντληση, η αποστασιοποίηση και η αδράνεια επηρεάσουν τη λειτουργικότητα του υγειονομικού προσωπικού υποστηρίζει ο ειδικός παθολόγος, ιατρός εργασίας του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, Δημήτρης Κρανιώτης.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πανδημία του κορονοϊού έχει αυξήσει την πίεση στο υγειονομικό προσωπικό.
Οι συναισθηματικές εναλλαγές είναι φυσιολογικό να είναι έντονες αυτήν την περίοδο και να αυξάνεται το άγχος, η ανησυχία, ο φόβος και ο θυμός. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, που συμμετέχει στην αντιμετώπιση μαζικών απωλειών υγείας, όπως στην πανδημία του κορονοϊού, προσφέρει τις υπηρεσίες του κάτω από αντίξοες συνθήκες εργασίας, μεγάλης πίεσης χρόνου, συναισθηματικής φόρτισης και, συχνά, έλλειψης κατανόησης από τους πολίτες, που πλήττονται…» σημειώνει ο γιατρός εργασίας του Γενικού Νοσοκομείου.
Τη δική του άποψη για το σύνδρομο στις μονάδες υγείας και τον ρόλο των διοικήσεων καταθέτει και ο διοικητής του Γενικού Νοσοκομείου, Γρηγόρης Βλαχάκης: «Σε νοσοκομεία πρώτης γραμμής ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, η έλλειψη νέου προσωπικού, το εξαντλητικό και κυκλικό ωράριο, η ασάφεια και η σύγκρουση των ρόλων και των καθηκόντων, η όποια άκαμπτη διοίκηση, η έλλειψη ψυχολογικής στήριξης, οι διαρκείς απαιτήσεις και άλλα, συμβάλλουν στην αύξηση της εξουθένωσης.
Σε πολλά νοσοκομεία οι εργασίες είναι δομημένες με τέτοιον τρόπο, ώστε οι εργαζόμενοι σπανίως ενημερώνονται, όταν όλα βαίνουν καλώς, ενώ αντιθέτως πάντα πληροφορούνται τα αρνητικά. Επομένως, οι διοικήσεις επιβάλλεται να κάνουν συνειδητή προσπάθεια να επινοήσουν τρόπους, ώστε να εξασφαλίσουν την κατάλληλη ανατροφοδότηση των πληροφοριών για τους εργαζόμενους».
Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
Τόσο ο διοικητής όσο και ο γιατρός εργασίας του Γενικού Νοσοκομείου, αναφέρονται στην εφαρμογή σύγχρονων προγραμμάτων ψυχολογικής υποστήριξης των εργαζομένων και των ασθενών με Covid-19 σε συνεργασία με το Κέντρο Ψυχικής Υγείας του νοσοκομείου κατά τη δεύτερη φάση της πανδημίας.
Όπως αναφέρει ο κ. Βλαχάκης, χρησιμοποιούνται εργαλεία επιβράβευσης των εργαζομένων με τη μορφή ρεπό λόγω έλλειψης του εργαλείου των bonus στον δημόσιο τομέα, γίνεται συνεχής ενημέρωση για τις εξελίξεις σε πάγια αιτήματα του φορέα, άμεση προώθηση από το τμήμα προσωπικού των διαδικασιών επαγγελματικής εξέλιξης των εργαζομένων, εκπαιδευτικά σεμινάρια σε διοικητικούς υπαλλήλους, δημιουργία ομάδων, ξεκαθάρισμα ρόλων και καθηκόντων, προώθηση προσφορών ιδιωτών για στήριξη των εργαζομένων (όπως γεύματα, προγράμματα μασάζ, κ.λπ.).
«Αυτά και πολλά άλλα έχουν ως στόχο να βοηθήσουν το ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό να μειώσει και να διαχειριστεί το άγχος, που προέρχεται από την εργασία την περίοδο της πανδημίας και να προάγει την υγεία των εργαζομένων και το νοσοκομείο να διατηρήσει ακμαίο το προσωπικό του» καταλήγει ο διοικητής του νοσηλευτικού ιδρύματος.
Σύμφωνα με τον κ. Κρανιώτη αρκετοί εργαζόμενοι από το ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό του Νοσοκομείου ανταποκρίθηκαν και επικοινώνησαν με τους ψυχολόγους του Κέντρου Ψυχικής Υγείας για την αντιμετώπιση των ψυχοπιεστικών συνθηκών που προέκυψαν από την αύξηση των κρουσμάτων της λοίμωξης Covid-19.
eleftheria.gr
