Πώς άλλαξαν οι Παρασκευές μας στη δουλειά;
Παραδοσιακά, οι Παρασκευές ήταν συνώνυμες με την ολοκλήρωση εκκρεμοτήτων, τον προγραμματισμό συναντήσεων και την προώθηση εργασιών για την τήρηση των προθεσμιών, εν όψη του διήμερου κενού μας. Ωστόσο, με την αλλαγή της στάσης απέναντι στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την πρόοδο της τεχνολογίας που επιτρέπει την εξ αποστάσεως εργασία και τα ευέλικτα ωράρια, – ειδικά μετά την τηλεργασία λόγω περιορισμών covid-19 – οι Παρασκευές έχουν αποκτήσει διαφορετικό χαρακτήρα. Πολλοί εργαζόμενοι αξιοποιούν πλέον την ημέρα αυτή για να επικεντρωθούν σε προσωπικές εργασίες, να επιδιώξουν την επαγγελματική τους ανάπτυξη ή απλώς να επαναφορτιστούν για την εβδομάδα που ακολουθεί.
Τα οφέλη της τετραήμερης εργασιακής εβδομάδας
Τα οφέλη της τετραήμερης εργασιακής εβδομάδας επεκτείνονται όμως πέρα από την ατομική παραγωγικότητα. Στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας, τη Βαλένθια, ένα πιλοτικό πρόγραμμα δοκίμασε την τετραήμερη εβδομάδα προγραμματίζοντας τις τοπικές αργίες σε τέσσερις διαδοχικές Δευτέρες κατά τη διάρκεια του Απριλίου και του Μαΐου 2023. Η νέα προσωρινή εβδομάδα εργασίας επηρέασε περίπου 360.000 εργαζόμενους, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τον πρόσθετο ελεύθερο χρόνο για να κάνουν αθλητικές δραστηριότητες, να χαλαρώσουν και να ετοιμάσουν γεύματα, σύμφωνα με μια ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων σε θέματα υγείας και επιστήμης που ανέλαβε να αξιολογήσει τον αντίκτυπο του προγράμματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είχαν υψηλότερη αυτοαντίληψη για την κατάσταση της υγείας τους, μειωμένα επίπεδα άγχους, ήταν λιγότερο κουρασμένοι και αισθάνονταν πιο ευτυχισμένοι και προσωπικά πιο ικανοποιημένοι.
Αυτό όμως δεν αποτελεί μοναδικό φαινόμενο, καθώς παγκοσμίως οι εταιρείες που προσφέρουν ευέλικτα εργασιακά προγράμματα συχνά αναφέρουν υψηλότερη ικανοποίηση των εργαζομένων, αυξημένα ποσοστά ολοκλήρωσης του κύκλου εργασιών – πόσο γρήγορα μια εταιρεία πούλησε τα αποθέματά της, εισέπραξε πληρωμές σε σύγκριση με τις πωλήσεις ή αντικατέστησε περιουσιακά στοιχεία κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου – και αυξημένο ηθικό των εργαζομένων. Δίνοντας προτεραιότητα στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και επιτρέποντας στους εργαζόμενους να διαχειρίζονται το χρόνο τους πιο αυτόνομα, οι εργοδότες μπορούν έτσι να καλλιεργήσουν μια κουλτούρα εμπιστοσύνης, οδηγώντας σε καλύτερα αποτελέσματα τόσο για τους εργαζόμενους, όσο και για τον οργανισμό στο σύνολό του.
Φυσικά, η μετάβαση σε μια τετραήμερη εβδομάδα δεν υφίσταται χωρίς τις προκλήσεις της. Ορισμένοι κλάδοι μπορεί για παράδειγμα, να απαιτούν λειτουργία όλο το εικοσιτετράωρο ή να έχουν ρυθμιστικούς περιορισμούς που δυσκολεύουν αυτή την ευελιξία. Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τη διατήρηση της συνεργασίας και της επικοινωνίας σε ένα διασκορπισμένο εργατικό δυναμικό. Ωστόσο, με προσεκτικό σχεδιασμό, ανοιχτή επικοινωνία και τα κατάλληλα εργαλεία και τεχνολογίες, οι προκλήσεις αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Ζωντανά παραδείγματα
Πέρα από την Ισπανία και ορισμένους διάσπαρτους ανά τον κόσμο οργανισμούς, η τετραήμερη εργασιακή εβδομάδα φαίνεται να εισέρχεται όλο και πιο έντονα στην εταιρική κουλτούρα. Η Γερμανία πιο συγκεκριμένα έγινε το τελευταίο πεδίο δοκιμών για την τετραήμερη εβδομάδα με ένα νέο πιλοτικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν 45 εταιρείες και το οποίο ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2024. Η Γερμανία όμως δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση:
• Το Βέλγιο έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που νομοθέτησε την τετραήμερη εβδομάδα. Τον Φεβρουάριο του 2022, οι Βέλγοι εργαζόμενοι κέρδισαν το δικαίωμα να εκτελούν μια πλήρη εβδομάδα εργασίας σε τέσσερις ημέρες αντί για τις συνήθεις πέντε, χωρίς απώλεια μισθού. Ο νέος νόμος τέθηκε σε ισχύ στις 21 Νοεμβρίου του περασμένου έτους, επιτρέποντας στους εργαζόμενους να αποφασίζουν αν θα εργάζονται τέσσερις ή πέντε ημέρες την εβδομάδα.
• Η Πορτογαλία έκανε το βήμα και προστέθηκε με τη σειρά της στον αυξανόμενο κατάλογο των χωρών που δοκιμάζουν την ιδέα της τετραήμερης εβδομάδας. Στο πλαίσιο ενός εν εξελίξει πιλοτικού προγράμματος που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση και ανακοινώθηκε στις αρχές του περασμένου Ιουνίου, 39 ιδιωτικές εταιρείες έχουν υπογράψει να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική ομάδα υπεράσπισης 4 Day Week Global. Επιπλέον, η Πορτογαλία καθιστά παράνομο το αφεντικό σας να σας στέλνει μηνύματα μετά τη δουλειά με νόμο που αλλάζει τα δεδομένα στην εξ αποστάσεως εργασία
• Η Σκωτία και η Ουαλία συμμετέχουν στο αυξανόμενο παγκόσμιο κίνημα. Στη Σκωτία, μια κυβερνητική δοκιμή για δημόσιους υπαλλήλους ξεκίνησε στα τέλη Ιανουαρίου 2024, ενώ η κυβέρνηση της Ουαλίας ανακοίνωσε την άνοιξη του περασμένου έτους ότι εξετάζει και αυτή τη δική της δοκιμή.
• Οι εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο που πραγματοποίησαν μια εξάμηνη δοκιμή της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας σχεδιάζουν τώρα να μονιμοποιήσουν τη συντομότερη εβδομάδα εργασίας, αφού χαρακτήρισαν το πείραμα “εξαιρετικά επιτυχημένο”.
Πιο συγκεκριμένα, δεκάδες εταιρείες συμμετείχαν στο εξάμηνο πιλοτικό πρόγραμμα – το μεγαλύτερο του είδους του – το οποίο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2022 για να μελετήσει τον αντίκτυπο των συντομότερων ωρών εργασίας στην παραγωγικότητα των επιχειρήσεων και την ευημερία των εργαζομένων τους, καθώς και τον αντίκτυπο στο περιβάλλον και την ισότητα των φύλων. “Παρόμοια προγράμματα πρόκειται να ξεκινήσουν στις ΗΠΑ και την Ιρλανδία, ενώ προγραμματίζονται και άλλα για τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία”, δήλωσε ο Joe Ryle, διευθυντής της εκστρατείας 4 Day Week UK Campaign. Η τετραήμερη εβδομάδα εργασίας φαίνεται λοιπόν κάπως έτσι, να κερδίζει αργά αλλά σταθερά έδαφος σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο το αν οι κυβερνήσεις θα υιοθετήσουν οριστικά την ιδέα αυτή μένει απλά να φανεί στο μέλλον.